Przedstawiam Państwu opowiadanie publikowane już wcześniej, ponad rok temu, w odcinkach. Teraz zamieszczam je w całości pozostawiając dla wygody oznaczenia odcinków. Czynię to tytułem rekompensaty za brak wpisu w dni wczorajszym jak i zachęty do zakupu książki „Niezwykła decyzja Abuelo Caduco”, w której oprócz przedstawionego opowiadania jest jeszcze trzynaście innych pisanych w podobnym stylu. Skróty recenzji tej pozycji znajdziecie Państwo na górnym pasku menu.
Opowiadanie publikuję tym chętniej, że wychodząc na spacer często spotykam ludzi z psami. Właściciele psów to najsympatyczniejsze osoby, jakie znam. Jestem przekonany, że miłość człowieka do psa wyraża się także w miłości tegoż człowieka do bliźniego. Wedle jednej ze szczegółowych teorii ewolucji psy stanowią wyższy gatunek człowieka (powoli się materializujący), w odróżnieniu od polityków, zwłaszcza tych najnowszej daty, większości których wspomniana teoria odmawia człowieczeństwa.
Wszystkie moje książki w wersji drukowanej można kupić w księgarni internetowej Empiku i innych księgarniach. Niektóre z nich są dostępne także w wersji e-booków.
Serdecznie pozdrawiam,
Michael (Michał) Tequila
PS. Przepraszam za błędy w formatowaniu tekstu. Jest to problem techniczny edytora platformy WordPress, którego nie umiem rozwiązać.
Wypożyczalnia psów. Odc. 1
Klaudiusz pół siedział, pół leżał na grubym, kolorowym swetrze przy schodach wejściowych do budynku i rozmyślał. Było mu wygodnie. Głowę i barki oparł o ścianę, prawy łokieć ułożył na najniższym stopniu schodów. Stopa prawej nogi była finezyjnie oparta na kolanie lekko zgiętej drugiej nogi. W ręku trzymał butelkę toniku Schweppes ze słomką w środku. Dawno niestrzyżone włosy, lekko rozczochrana broda o nieokreślonym kolorze, koszula w jasnoszare pasy, ciemne spodnie i tenisówki bez sznurowadeł uzupełniały jego wizerunek człowieka wolnego od trosk, mającego prawo ubierać się i zachowywać bez skrępowania. Obuwie nie spadało mu z nóg, był to dodatkowy powód do satysfakcji.
Przyglądał się schronisku dla bezdomnych, gdzie mieszkał. Z drugiej strony ulicy wyglądało całkiem przyzwoicie. Podłużny budynek z różową ścianą parteru i żółtą pierwszego piętra, przed którym rosły drzewa z koronami przyciętymi na wiechy. Klaudiusz zagłębił się leniwie we wnętrze budynku: dwie wieloosobowe sale z piętrowymi pryczami, wspólna duża toaleta, kuchnia oraz pojemna, jasna stołówka z uchylanym do góry okienkiem, przez które kucharki podawały posiłki.
Na początku było mu trudno żyć w odmiennych warunkach, szybko się jednak przyzwyczaił. Pobyt w schronisku nic go nie kosztował; miał jedynie obowiązek, podobnie jak i inni mieszkańcy, udzielania bezpłatnej pomocy w utrzymaniu pomieszczeń i obejścia. Mieszkali tu przeważnie ludzie pogodzeni z życiem, niektórzy wręcz entuzjastyczni, a co najmniej pogodni. Odpowiadał im wypoczynkowy styl egzystencji. Ci, co nie potrafili osiągnąć stanu pogodnej nirwany, opuszczali zamknięte mury, aby zyskać więcej przestrzeni i świeżego powietrza pod mostem lub w niezajętym domku z nieszczelnym oknem na terenie jakiegoś ogródka działkowego.
Niebo rozjaśniło się na tyle, że Klaudiusz mógł dostrzec wyraźnie krawężnik po drugiej stronie ulicy. Rozmyślał o tym, co ostatnio stracił, a co zyskał. Snuł wspomnienia przeszłości, kiedy miał rodzinę oraz psa wabiącego się Ami, którego imię było pamiątką po innym czworonogu. Razem z żoną kochali Amiego jak własne dziecko. Żona w szczególności, dopóki nie urodziła im się córeczka.
*****
Stosunki Klaudiusza z żoną pogarszały się stopniowo, etapami. Nie umiał sobie wytłumaczyć tej cykliczności. Na początku było cudownie, kochali się, ona wierzyła w niego bardziej niż w siebie.
– Jesteś naprawdę dobry we wszystkim – mówiła.
Oboje tak uważali, przy czym ona, jak to niewiasta, myślała bardziej o czułościach i intymności, on zaś o pracy i okazywaniu dobroci rodzinie i zwierzętom, które stawiał na pierwszym miejscu, nawet przed człowiekiem, zgodnie z własną, szczególną teorią ewolucji. Było to o tyle zrozumiałe, że był kynologiem, który stracił wiarę w człowieka. Jego niechęć do własnego gatunku, jednego z wielu żyjących na ziemi, pogłębiła się pod wpływem coraz śmielszych technologii nakładających kaganiec intelektowi i refleksji człowieka oraz grożących zgubą przyrodzie ożywionej. W opinii Klaudiusza postęp technologiczny polegał przede wszystkim na tym, że człowiek mógł w coraz krótszym czasie produkować coraz większe ilości przedmiotów oraz opakowań i odpadów, potrzebujących setek lat, aby ulec rozpadowi.
– Popatrz wokół siebie! Las został już prawie całkowicie zasypany oponami, gruzem, opakowaniami szklanymi i plastykowymi, i innym świństwem! – zrozpaczony Klaudiusz ostrzegał bliźnich, ale mało kto go słuchał, bo ludzie mieli oczy i uszy przyklejone do telefonów komórkowych, tabletów i desek rozdzielczych samochodów. Niektórzy latali samolotami, i to tak wysoko, że nie mogli dostrzec nawet lasu.
*****
Poważne nieporozumienia z żoną zaczęły się od chwili, kiedy nadał córce imię Nuka. Uparł się i tyle.
– Albo akceptujesz to imię, albo rezygnujemy z chrztu. Nie jest najważniejszy – oświadczył stanowczo. Anastazja wiedziała, że mąż nie ustąpi za żadne skarby. Nie mogła się z tym pogodzić: dać dziecku imię psa! Kiedy dziewczynka się urodziła, od razu, już pierwszego dnia zaczął nazywać ją Nuka, po rudej suczce, swojej wielkiej miłości z okresu dzieciństwa.
– Chyba na rozum ci padło! – złorzeczyła żona. Było jej strasznie wstyd, że dziecko będzie już zawsze nosić garb imienia Nuka. Prosiła męża, błagała, on jednak pozostał nieugięty. Co najgorsze, kilka osób go poparło, twierdząc, być może obłudnie, że imię jest zupełnie przyzwoite i pytając, jakie to ma znaczenie, że ktoś tak kiedyś nazywał ulubioną suczkę.
– Ja sama znam pewnego pana, to mój dawny sąsiad, który nazwał swoją krowę Baśka, tak jak ja mam na imię. I co z tego? Pogodziłam się – uwagę tę nieopatrznie wyraziła szwagierka Klaudiusza.
– W twoim przypadku to absolutnie słuszne, że krowę nazwano Baśka, obydwie zasłużyłyście na to – Anastazja musiała wyładować swój gniew na siostrze.
Klaudiusz zachował spokój, nie uważał, że robi coś niewłaściwego. Patrzył na wspaniałe obrazy psów na ścianach swojego pokoju, kiwał głową i myślał: „Człowiek ma takie same wady i zalety jak pies. Pod wieloma względami te dwa gatunki są identyczne. Tak samo się rozmnażają, odżywiają, odczuwają ból i radość. Dlatego podoba mi się imię Nuka. Jak nasza Nuczka dorośnie, też tak powie. Jestem tego pewien”.
Wypożyczalnia psów. Odc. 2
Celem Klaudiusza było poruszenie ludzi i wywołanie dyskusji w obronie psów, aby w dłuższej perspektywie doprowadzić do zmiany prawa. Z informacji wynikało, że chodziło mu o pewne minimum, mianowicie o to, aby o decyzji uśpienia psa decydowało większe grono osób, a nie tylko sam właściciel. Artykuł wymieniał przypadki, kiedy ludzie uśmiercali zdrowego psa dlatego, że był stary albo uważali, że jego utrzymanie lub leczenie za dużo kosztuje, albo kiedy wyprowadzali się na drugi koniec kraju lub za granicę.
Wobec braku żywszej reakcji Klaudiusz podjął akcję, która zbulwersowała miasteczko i groziła wybuchem niezdrowych sensacji. Przywiązał siebie i trzy psy, jednego własnego i dwa pożyczone od przyjaciół podzielających jego poglądy, do betonowego słupa przed kościołem. Raban zrobił się tym większy, że na parafialnej tablicy ogłoszeń ukazał się równocześnie afisz z podpisami kilkunastu obywateli protestujących przeciw eutanazji psów.
Proboszcz miał problemy z sercem; na wiadomość o niezwykłym wydarzeniu o mało co nie zszedł z tego świata. Jak tylko doszedł do siebie, natychmiast wysłał organistę, jedyną osobę, do której miał zaufanie, aby nie zwracając niczyjej uwagi, zerwał afisz. Nie chciał mieć awantury przed kościołem, bojąc się, że „ten wariat”, jak w duchu nazwał Klaudiusza, ściągnie gniew boży i ludzki na kościół lub na niego samego.
Po usunięciu afisza proboszcz znalazł się zupełnie przypadkiem w pobliżu Klaudiusza przywiązanego łańcuchem do słupa. Zbliżył się i dyskretnie poprosił go o spotkanie. Rozmawiali krótko, ponieważ proboszcz miał pilne obowiązki i bardzo się spieszył.
– Proszę przyjść do spowiedzi, synu. Będę na ciebie czekać – powiedział na zakończenie.
Klaudiusz stawił się w kościele o ustalonej godzinie i podszedł do konfesjonału. Zanim uklęknął, rozejrzał się, ile osób jest wewnątrz świątyni.
– Wolałbym, aby było więcej. To by nadało dodatkowy rozgłos sprawie – mruknął do siebie pod nosem.
Proboszcz od razu przystąpił do rzeczy. Był człowiekiem łagodnym z natury, ale tym razem postanowił być stanowczy. Życzliwy, pozytywny, ale stanowczy.
– Synu! W sercu zgadzam się z tobą, to bardzo ludzka postawa. Wiem, że jesteś kynologiem i sprawa psów leży ci na sercu. Ale robić takie zamieszanie? Ludzi to gorszy. Nie tylko mówić o eutanazji, ale i stawiać psa na równi z człowiekiem!?
– Ależ księże proboszczu, przecież Święty Franciszek… – usiłował protestować Klaudiusz.
– Wiem, wiem! Oczywiście, bracia mniejsi. Modlę się do niego każdego dnia, podobnie jak i ty. Uwierz w moje dobre intencje! Ale tak nie można postępować. Może to pana Boga bezpośrednio nie obraża, choć nie jestem pewien, ale ludzi na pewno. Postępujesz bardzo nierozważnie. To nie służy psiej sprawie. Przepraszam, nie służy sprawie opieki nad zwierzętami – patrzył na spowiadanego z uwagą. Serce zabiło mu żywiej, co go dodatkowo zaniepokoiło.
Z oczu Klaudiusza biła uczciwość i powaga. Proboszcz zmieszał się. Nabrał pewności, że nie ma co rozmawiać, bo mężczyzna mu nie ustąpi. Słyszał o jego trudnym charakterze od jego żony, Anastazji. Pamiętał, że Klaudiusz uparł się i za żadne skarby nie chciał ustąpić, aby nie nadawać córeczce imienia Nuka, przy wymawianiu którego matka dziecka płakała rzewnymi łzami.
Zapytał Klaudiusza, czy chciałby coś jeszcze dodać lub wyznać jakieś grzechy. Słysząc w odpowiedzi milczenie, postanowił zakończyć przykry sakrament spowiedzi. W duchu pomyślał jeszcze: „Błogosławieni ubodzy duchem, albowiem do nich należy królestwo niebieskie” i niepewnie podziękował Bogu. Miał do Niego trochę żalu, że dopuścił do takiej sytuacji. Po chwili refleksji uznał jednak, że byłoby bezsensowne oczekiwać, aby Najwyższy interweniował w tak dziwnej sprawie i to tylko dlatego, że jest ona kłopotliwa dla jakiegoś lokalnego proboszcza. Kiedy patrzył na klęczącego Klaudiusza, przeszła mu przez głowę myśl, że być może Bóg wie lepiej, gdzie rezyduje prawdziwa wiara i dobroć.
Wracając do zakrystii proboszcz zdecydował, że nie będzie już prosić o boskie wstawiennictwo w sprawie kynologa i jego psów niezależnie do tego, jak ona się rozwinie. Serce proboszcza uspokoiło się.
*****
Zdarzenia osiągnęły poziom masy krytycznej, kiedy pies Klaudiusza i Anastazji wystraszył się ciężarówki, uciekł i przepadł bezpowrotnie. Nigdy go nie odnaleźli. Wyglądało to jak klątwa. Od tej pory nieszczęścia spadały na Klaudiusza w sposób lawinowy; sytuację można było porównać do ładunku jądrowego, kiedy jedno rozszczepienie jądra atomowego wywołuje nieprzerwany łańcuch dalszych rozpadów.
Zniknięcie psa przelało kielich goryczy Anastazji. Potrzebowała tylko kilku godzin, aby wylać z siebie wszystkie żale i rozczarowania, zebrać i zapakować niezbędne klamoty, ubrać córeczkę i opuścić dom.
*****
Anastazja była nauczycielką. Klaudiusz uznał to za główną, jeśli nie jedyną przyczynę własnych nieszczęść. Swój żal wylał w knajpie przed mężczyzną, który słuchał go cierpliwie, pijąc fundowane piwo. Rozmówca wyglądałby na włóczęgę lub bezdomnego, gdyby nie nowiutka elegancka muszka zamocowana pod szyją na tle zużytego częstym praniem kołnierzyka.
– Nauczycielka nie jest istotą łatwą w pożyciu – zaczął Klaudiusz. – Kiedy wszystko układa się dobrze, zachowuje się poprawnie. Żeniąc się z Anastazją, nie wiedziałem, co to za zawód, jacy są ci ludzie. Teraz już wiem. Traktowała mnie jak dziecko w klasie, której była wychowawczynią. Była głośna i apodyktyczna, chciała mną sterować, odrzucała moje propozycje i krytykowała moje poglądy, nazywała je „zagraniami” albo „sztuczkami”. Reprezentowała postawę: ja wiem wszystko, ty nie wiesz nic. To było straszne – popatrzył na bezdomnego z kolorową muszką pod spłowiałym kołnierzykiem. Wydawało mu się, że tkanina rusza się razem z szyją. Trochę szumiało mu w głowie, ale był pewien trafności swoich obserwacji.
– Wszyscy nauczyciele mają podobne skrzywienia, ten zawód jest genetycznie obciążony defektami – dodał z przekonaniem. – Oni, kiedy mówią o czymkolwiek, wyliczają. Po pierwsze, po drugie, po trzecie i tak dalej, w nieskończoność. Po prostu nie umieją zachowywać się inaczej. To prawdziwe zboczenie!
Wypożyczalnia psów. Odc. 3
– Po pierwsze nadanie dziecku imię Nuka, po drugie próbę korekty teorii Darwina, że w łańcuchu ewolucji pies był przed człowiekiem, po trzecie twoja teoria śmierci psa i propozycja jej wprowadzenia do tanatologii zwierząt, po czwarte organizację demonstracji przeciwko usypianiu zwierząt jako formie eutanazji. Nie dość, że wymusiłeś na księdzu nadanie dziecku tego strasznego imienia, to jeszcze głosiłeś publicznie, na konferencjach kynologicznych, w wywiadach radiowych i telewizyjnych, te swoje kretyńskie teorie, przez co ośmieszyłeś mnie, bo noszę to samo nazwisko, co ty. Ty możesz być kretynem, ale ja nie jestem i nie podpisuję się pod twoimi wymysłami. Zostawiłeś fatalne dziedzictwo naszej córce. Nawet nie mogę wymienić jej imienia – Anastazję opanował głęboki szloch. Klaudiusz wystraszył się i chciał natychmiast wzywać pogotowie. To tylko spowodowało, że kobieta ponownie wyzwała go od kretynów i rzuciła w niego pierwszym przedmiotem, jaki miała pod ręką. Na szczęście nie było to nic ciężkiego ani wartościowego.
*****
Wraz z żoną odszedł drugi dochód gospodarstwa domowego. Był to cios powalający na deski. Klaudiusz nie był w stanie kontynuować spłaty kredytu za dom wyłącznie ze swojej pensji. Wkrótce bank go zlicytował. Nieszczęśnik podejrzewał, że mieszała w tym palce serdeczna przyjaciółka żony, pracująca w banku w dziale szkoleń.
Mężczyzna popadł w zniechęcenie, a potem w apatię, z której już się nie wydobył. Zaniedbał się w pracy, zwolniono go z trzymiesięcznym wypowiedzeniem. Dyrektor uznał je za akt łaski. Od tej pory Klaudiusz nie miał nawet środków na czynsz i utrzymanie. Został bezdomnym. Kilka tygodni przemieszkał u najlepszego przyjaciela, dopóki jego żona się nie zbuntowała, potem tułał się po znajomych. W końcu „usamodzielnił się”, zamieszkując w pustym domku na ogródkach działkowych. Kiedy nadeszły jesienne chłody, trafił do schroniska dla bezdomnych
Zimne schody i trotuar otrzeźwiły Klaudiusza. Przerwał rozmyślania o przeszłości i wstał. Zbliżała się pora posiłku, wszedł więc do wnętrza schroniska. Stracił już nadzieję na powrót do normalności. Jedynym pocieszeniem było dla niego to, że nie popadł w alkoholizm.
*****
Kiedy wiosna ugruntowała swój stan posiadania ciepła i zieleni, Klaudiusz podjął regularne spacery do pobliskiego lasu. Chodził wśród drzew i przyglądał się śmieciom, których było więcej niż roślin, rozmawiał z ludźmi wychodzącymi z psami na spacer, jeśli tylko chcieli z nim rozmawiać. Któregoś dnia starszy mężczyzna poskarżył mu się:
– Nie ma mnie kto wyciągnąć z domu na spacer. Nie mam psa. Dzisiaj z trudem zwlokłem się z łóżka. To straszne!
Te proste słowa poruszyły bezdomnego; jemu też brakowało mobilizującego towarzystwa. Przypomniał sobie własnego psa i wtedy przyszedł mu do głowy pomysł. Wydał mu się niezwykle obiecujący. Po chwili Klaudiusza ogarnęły wątpliwości i uznał go za szalony; przesądziły o tym negatywne doświadczenia własnego życia. Nie zrezygnował jednak z niego całkowicie, postanowił tylko nie mówić o nim nikomu. Bał się, że ktoś go ubiegnie, że ukradną mu pomysł, a co najmniej wyśmieją.
W ciągu kilku dni Klaudiusz zmienił się. Myślał inaczej, bardziej optymistycznie. Zaczął też dbać o siebie. Cały czas obmyślał plan działania, intuicyjnie szukając jakiegoś mocnego punktu zaczepienia. Tak go to męczyło, że w końcu zdecydował się porozmawiać ze współmieszkańcem, grubym mężczyzną, o którym wiedział, że kiedyś pracował w urzędzie zatrudnienia. Podjął ryzyko, choć mu nie ufał, bo chodził notorycznie pijany. Mężczyzna wydający się być zdegenerowanym alkoholikiem w stanie trzeźwości okazał się całkiem sympatyczny i życzliwy. Klaudiusz przedstawił mu tylko samą ideę, bez żadnych szczegółów. Był ostrożny, powiedział tylko tyle, ile wymagało zorientowanie się, co powinien zrobić dalej. Były urzędnik zachęcił go do realizacji planu.
– Jesteś z zawodu kynologiem. Znasz się na psach. Pomysł wydaje mi się rozsądny. Jeśli opracujesz biznesplan, możesz ubiegać się o dofinansowanie ze strony państwa. Mogę ci w tym pomóc. Mam jeszcze trochę znajomości.
– Muszę to sobie przemyśleć – skwitował przedsiębiorca. Tak siebie określił w duchu. Bardzo mu to schlebiało.
Wieczorem zaczął zastanawiać się, czy nie warto byłoby mieć wspólnika. Przypomniała mu się Anastazja i od razu mu przeszło. Postanowił kontynuować w pojedynkę. Znowu skontaktował się z byłym urzędnikiem, który, jak się okazało, zajmował się konkretnie doradztwem zawodowym. Po rozmowie Klaudiusz wyszukał podany adres i zgłosił się do firmy, która była inkubatorem przedsiębiorczości. Rozmawiał z nimi kilka razy, w końcu się zarejestrował. Przyjaciel pomógł mu napisać biznesplan. Po dyskusjach wyjaśniających, uzupełnieniu dokumentów i dwumiesięcznym oczekiwaniu Klaudiusz otrzymał pożyczkę na stworzenie biznesu. Warunki były bardzo korzystne.
*****
Wkrótce Klaudiusz założył wypożyczalnię psów wyciągowych. Była to mała psiarnia, w której trzymał zwierzęta dostatecznie silne i łagodne, które można było wypożyczać ludziom bez obawy, że wyrządzą im jakąś krzywdę lub że same zostaną skrzywdzone. Idea była bardzo prosta. Klient wypożyczał psa, aby wyciągał go na spacer i to nie okazyjnie, od czasu do czasu, ale regularnie, trzy razy dziennie, o określonej porze. Było to warunkiem umowy.
– Klient może nie chcieć wyjść na zewnątrz, ale pies musi. Umowa między nami ustala, że pan lub ktoś z rodziny albo przyjaciół wychodzi z psem trzy razy dziennie. Musi pan podpisać takie zobowiązanie – tłumaczył Klaudiusz pierwszemu klientowi. Z okazji inauguracji biznesu udzielił mu wysokiego rabatu, pełne pięćdziesiąt procent.
Niektórzy ludzie nie za bardzo rozumieli sens jego biznesu. Nie przeszkadzało mu to, zdawał sobie sprawę, że będzie musiał pokonać mur ignorancji i niechęci do nowości. Wątpiącym cierpliwie tłumaczył.
– Nie każdy ma własnego psa. Nie każdy może go mieć, bo do tego potrzebne są odpowiednie warunki. Wypożyczenie psa rozwiązuje te problemy. Są ludzie, których okoliczności mogą zmusić, aby tylko przez pewien czas mieszkać z czworonogiem, mieć towarzystwo. Na przykład rekonwalescenci po ciężkiej chorobie, którym lekarz zalecił regularne spacery. W niektórych krajach lekarze zamiast recepty na lekarstwo zalecają pacjentowi psa do towarzystwa. Pies działa jak lekarstwo. Ja sam nie mam co do tego żadnych wątpliwości.
Najwięcej pytań wywoływała kwestia, co zrobić z psem, kiedy jest się dłużej nieobecnym w domu. Klaudiusz, teraz już dyrektor firmy, uspokajał klientów.
– Sytuacje i potrzeby ludzi zmieniają się. To jest zrozumiałe. Na przykład musi pani wyjechać na kilka tygodni do rodziny w innej części kraju albo na wycieczkę dookoła świata, albo, nie daj Boże, znajdzie się w szpitalu lub w sanatorium. Psa można wypożyczyć na określony czas, nawet na jeden dzień, choć to najmniej korzystne rozwiązanie, bo opłata jest wtedy najwyższa. Trzyma pani psa tak długo, jak długo pani go potrzebuje. Kiedy nie jest pani potrzebny, zwraca go pani mnie, firmie „Wypożyczalnia psów wyciągowych”, gdzie jest jego stały dom.
Wypożyczalnia psów. Odc. 4
Na początku firma dysponowała tylko dwoma dogami nabytymi okazyjnie w schronisku dla zwierząt. Klaudiusz odkarmił je i regularnie przebywał z nimi na dworze, układając do świadczenia usług: wyprowadzania człowieka na spacer. Psy wyglądały wspaniale, były miłe i zawsze chętne do wyjścia na zewnątrz. Klaudiusz przyuczył je do wychodzenia o określonych godzinach. Nie było tu dowolności; pies musiał być zdyscyplinowany, aby przypominać klientowi o spacerze. Regularne wychodzenie spowodowało, że dogi nabrały nawyku punktualności: o godzinie siódmej rano, drugiej po południu i dziewiątej wieczorem brały smycz w pysk, podchodziły do opiekuna i prosiły o wyprowadzenie. Nie było możliwości, aby im odmówił; psy były cierpliwe, stały lub siedziały przy drzwiach tak długo, aż człowiek ustąpił. Jeżeli czekanie trwało dłużej niż piętnaście minut, psy szczekały. Na tym polegał urok i siła perswazji „pracowników” Klaudiusza: skutecznie wyciągali człowieka z domu.
Pierwsze ogłoszenie: „Dog silniejszy niż perszeron! Masz pełną gwarancję, że wyprowadzi cię na spacer!” Klaudiusz zamieścił w regionalnym wydaniu gazety ogólnokrajowej. Już następnego dnia dzwonił telefon i to kilka razy. W ciągu jednego tygodnia dwa dogi, a wkrótce także owczarek niemiecki, który trafił do Klaudiusza prosto z domu prywatnego właściciela, z powodzeniem służyły klientom. Była to ich praca.
Biznes prosperował, a jego właściciel był szczęśliwy. Klaudiusz potężnie awansował na drabinie powodzenia. Tak to odczuwał. Regularnie odbywając spacery z psami, utrzymywał się w doskonałej formie. Kiedy wszystkie były wypożyczone, biegał sam po lesie dla utrzymania kondycji. Jego biznes wywołał takie zainteresowanie, że pokazano go w telewizji razem z pupilami w programie edukacyjnym „Człowiek i zwierzę” i drugi raz w programie zdrowotnym „Aktywny wypoczynek”. Obydwa pokazy wywołały wielkie zainteresowanie i dziesiątki zapytań. Wydawało się, że co najmniej połowa ludzi niemających psów chce spróbować chodzenia na spacer z czworonogiem, który pomaga podjąć decyzję wyjścia na zewnątrz, pogoda czy niepogoda.
*****
Dwie potrzeby nowego biznesu stały się wkrótce oczywiste: zdobycie kolejnych psów, nie za wielu, bo trzeba było wszystko mieć pod kontrolą, oraz wynalezienie nowego, chwytliwego hasła reklamowego.
W schroniskach było dużo zwierząt, ale nie takich, które spełniałyby oczekiwania Klaudiusza. Ustalił kryteria. Pies powinien być dostatecznie duży, silny, spokojny, kochający ludzi i spacery. Także łatwy w utrzymaniu. Psy długowłose nie wchodziły w rachubę, ich czesanie i sprzątanie zrzucanej sierści było zbyt kłopotliwe. Ponieważ ludzie mają różne preferencje, potrzebne były psy różnej rasy. Na początek sfora Klaudiusza obejmowała dwa dogi, owczarka niemieckiego, dużego i łagodnego labradora, beagla będącego typem psa gończego oraz teriera Jack Russel, wytrzymałego i uwielbiającego przebywać na zewnątrz. Klaudiusz myślał jeszcze o bokserze; kilku klientów pytało go o psa tej rasy. Nowych „pracowników”, jak ich nazywał, szukał w schroniskach dla zwierząt, w ogłoszeniach o psach do oddania lub sprzedaży. Dał też ogólne ogłoszenie „Poszukuję psa”, licząc na zróżnicowane oferty.
*****
Biegając po lesie, Klaudiusz spotykał różnych ludzi, z psami i bez psów: starsze małżeństwa, dziadków i babcie z małymi dziećmi, samotne matki z niemowlakami, sportowców. Rzadziej spotykał samotnych mężczyzn. Ze wszystkimi chętnie rozmawiał, szukając pomysłów, jak rozreklamować własny biznes. Łatwiej przychodziło mu nawiązywanie rozmowy z kobietami niż z mężczyznami, mimo negatywnych wspomnień związanych z Anastazją. Stosował różne odzywki, aby nawiązać kontakt.
– Panią to ma kto wyciągnąć z domu na spacer – mówił, wskazując psa. – Są ludzie, którzy sami muszą to robić, zwalczając lenistwo. Albo sugerował: – Oprócz urody ma też pani sympatycznego zwierzaka. Można tylko zazdrościć.
Kiedy pierwsze lody były już przełamane, rozmowa toczyła się jak z górki: o psach, zdrowiu, spacerach, potrzebie świeżego powietrza, pracy i wypoczynku. Przy okazji Klaudiusz wspominał o swojej firmie, zapraszał do jej odwiedzenia albo obejrzenia na stronie internetowej. Rozdawał także wizytówki.
Biznes nosił nazwę jasną jak promień słońca: „Wypożyczalnia psów wyciągowych”. Na początku ludzie dziwili się nieco określeniu „pies wyciągowy”, lecz bardzo szybko chwytali jego sens i akceptowali. Idea „bycia wyciąganym” na spacer przez psa okazała się chwytliwa.
Wiadomość o psach do wynajęcia przechodziła szybko z ust do ust metodą poczty pantoflowej. Była to najbardziej skuteczna i najtańsza forma popularyzacji firmy i jej usług. Klaudiusz żartował często na temat ludzi i psów, tworzyło to swobodną, życzliwą atmosferę. Nigdy nie zdarzyło mu się, aby ktoś zareagował negatywnie. Kto mógłby mieć coś przeciwko mężczyźnie w średnim wieku kochającemu psy, adoptującemu bezdomne psy ze schronisk dla zwierząt, oferującemu pomoc ludziom spragnionym spaceru i serdecznego towarzystwa?
Wypożyczalnia psów. Odc. 5
– Może pan być spokojny. Bokser jest w doskonałej kondycji, towarzyski i ma łagodny charakter. Uwielbia spacery – zapewniał kobiecy głos. Oferentka nie oczekiwała żadnego wynagrodzenia. Była to idealna okazja: pies krótkowłosy, idealnej wielkości, atrakcyjny wizualnie i łatwy w utrzymaniu, który szybko i łatwo wyciągnie klienta z domu. Właścicielka chwaliła swój towar. Rozmowa nie trwała długo.
Na pytanie, czy jest silny, odpowiedziała bez wahania: – Absolutnie tak. Także czysty, zadbany i zdrowy. Dla właściciela biznesu był to niezwykle ważny szczegół.
– Czy był szczepiony? – to było ostatnie pytanie Klaudiusza.
– A na co chciałby pan go szczepić? To dorosły osobnik, zdrowy, na nic nie choruje. Czy pan robił sobie ostatnio jakieś szczepienia? – nie była to miła odpowiedź, ale Klaudiusz mógł zrozumieć taką reakcję. Nie wahał się, śpiesznie udał się pod wskazany adres.
W poczekalni znajdowała się tylko jedna osoba. W rogu, na krześle, siedział masywny mężczyzna o głowie prawie kwadratowej i żuchwie przypominającej przemysłowe nożyce do cięcia blachy. Jego łagodne, nieco ospałe oczy stały w sprzeczności z dłońmi przypominającymi bochny razowego wiejskiego chleba.
– Pan też czeka na wejście do biura? – po chwili milczenia zapytał Klaudiusz.
– Nie – spokojnie odpowiedział mężczyzna. Miał mocny, tubalny glos. – Czekam na właściciela.
– Przepraszam, jakiego właściciela? – Klaudiusz nie zrozumiał.
– Jakiego właściciela? – powtórzył zdziwiony mężczyzna. – Jak to: jakiego? Na mojego właściciela – nieznajomy odpowiadał z takim spokojem, jakby rozmawiali o klockach Lego lub ładnej pogodzie.
– Ktoś jest pańskim właścicielem? – dopytywał się Klaudiusz, niepewny, czy zadaje właściwe pytanie. Spojrzał na nieznajomego z ukosa, niedowierzająco. Dziwna sprawa, pomyślał. Chyba chodzi o klub bokserski albo jakiś związek sportowy?
– Tak, mam nowego właściciela. Dzisiaj ktoś odpowiedział na ogłoszenie o mnie. Zaraz ten gość przyjedzie, to czekam.
– Klaudiusz zmartwiał. Twarz mu zbladła i serce zaczęło bić niespokojnie. Po chwili opamiętał się. Musiał jakoś wybrnąć z niezręcznej sytuacji.
– A gdyby właściciel nie przyjechał? – usiłował ratować się, negocjując.
– Nie szkodzi – ton głosu boksera nie zmienił się ani na jotę. – Wyświetlił się jego numer telefonu. Znajdziemy. Pożałowałby, gdyby nie przyjechał po mnie – żyły mówiącego nabrzmiały sinawo na dłoniach, szyi, twarzy i karku. Napięcie pokazywało wysiłek, jaki zadałby sobie, aby nie dopuścić do zerwania transakcji.
Klaudiusz pomyślał, że to jakiś głupi żart. Nie czekając na nic, zerwał się, krzyknął „przepraszam pana” i wparował do biura. Obok biurka stała kobieta z podciągniętą na prawym udzie spódnicą, poprawiała sobie właśnie podwiązkę pończochy. Przestraszyła się i zdenerwowała.
– Zachowuje się pan jak bezczelny pijak, którego przywieziono do izby wytrzeźwień!
Klaudiusz zignorował jej słowa.
– Przyjechałem po boksera z ogłoszenia, przywiozłem ze sobą klatkę, chyba wystarczy. Mam ją ze sobą.
– Chce pan wozić człowieka w klatce? Pan jest chyba nienormalny! Przecież powiedziałam panu wyraźnie: dużego boksera.
– Poznałem go właśnie, myślałem, że to jakiś kawał. Nie zamierzam go w ogóle zabierać.
– Musi go pan zabrać. Umowa jest umową. Skreśliłam go już z ewidencji naszego klubu. Zresztą on nie zamierza tu zostać. Jest zdecydowany odejść. Chociaż dobrze go karmimy, uważa, że żarcie u nas jest podłe i jest go za mało. Podłe i mało! Wyobraża pan sobie? Powiedział nawet, że wolałby już żarcie dla psa!
– Ma je u mnie jak w banku! – pomyślał mściwie Klaudiusz. Nie oponował już, wiedział, że sprawa jest fatalnie przegrana.
Nowy nabytek okazał się niespodzianką i to najlepszą z najlepszych, jakich właściciel rozwijającej się firmy wynajmu psów mógłby oczekiwać od losu. Bokser, Klaudiusz nie zmieniał mu już imienia, okazał się wspaniałym pomocnikiem. Był pracowity i spokojny, co najważniejsze, kochał psy, a one wprost za nim przepadały. Bawił się z nimi, karmił je, szczotkował, pielęgnował, chodził na długie spacery. Jedyna rzecz, Klaudiusz śmiał się w duchu, to tylko to, że nie jadł razem z nimi, choć, jak mówił, dobre puszkowane żarcie dla psów jest lepsze niż konserwy mięsne dla ludzi. – Oni ładują ludziom dużo więcej chemikaliów do puszek. Rzekomo dla bezpieczeństwa. Ja w to nie wierzę.- Wyjaśnił z przekonaniem.
Zawsze kiedy coś układało się wyjątkowo pomyślnie, w głowie Klaudiusza pojawiał się niepokój, że jest to zbyt dobre, aby trwało wiecznie. Myśl nie męczyła go długo, powracała jednak regularnie w okresach największych sukcesów.
*****
Mając nowego pomocnika, Klaudiusz mógł poświęcić więcej czasu na rozwój biznesu. Obserwując Boksera biegającego z psami, doszedł do wniosku, że powinien założyć coś w rodzaju klubu sportowego, w którym młodzi ludzie mogliby porównywać swoją sprawność ruchową ze zwierzętami.
Najpierw pomyślał o sekcji „Rower i pies”, lecz szybko mu to przeszło z powodu współczucia dla zwierząt. Widząc kiedyś psa biegnącego obok roweru, na którym siedziała tęgawa kobieta w kasku i czerwonej koszulce, Klaudiusz pobiegł za nimi. Był w formie, chciał sprawdzić, co to znaczy biec w tempie wyznaczonym przez rowerzystę. Nie podobało mu się to doświadczenie, uznał, że układ nie jest fair. Po zakończeniu biegu zaproponował kobiecie, aby dała się pociągnąć na smyczy lub na lince, jeśli tak woli, za rowerem, którym on pojedzie. Zaskoczona, a nawet trochę oburzona, odmówiła. Potem jednak, po chwili refleksji, kiedy jej powiedział, że warto spojrzeć na bieganie przy rowerze z punktu widzenia zwierzęcia, zgodziła się. Przebiegła niewiele więcej niż sto metrów. Przyznała, że było to dla niej ważne i bardzo pouczające doświadczenie.
– Więcej nie będę już ciągnąć psa na smyczy za rowerem. To nic fascynującego – deklaracja rowerzystki głęboko usatysfakcjonowała Klaudiusza. Zawsze w takim przypadku wracała mu cząstka wiary w człowieka, zwłaszcza w kobiety. Ciągle jeszcze męczyła go pamięć o żonie, która go opuściła, zabierając ze sobą córeczkę.
W grudniu Klaudiusz otrzymał kartkę bożonarodzeniową z życzeniami. Było to właściwie zdjęcie. Figurowała na nim szczupła, opalona i radośnie uśmiechnięta kobieta w ciepłym zimowym dresie oraz pies. Klaudiusz nie rozpoznał kobiety, pies natomiast przypomniał mu się od razu, jamnik krótkowłosy z czarnymi mądrymi oczami i srebrną obróżką na szyi. Oprócz życzeń świątecznych na kartce był dopisek: Jestem szczęśliwa, że biegam teraz razem z moim Tuptusiem, a nie ciągnę go, jadąc na rowerze. Niech Bóg Pana błogosławi!
Następnym pomysłem Klaudiusza był klub spacerowicza. Idea wzięła szybko w łeb; była to zbyt spokojna forma rozrywki.
Wypożyczalnia psów. Odc. 6 (ostatni)
Między uczestnikami, ludźmi i psami, nie pojawia się nawet cień rywalizacji, tylko czysta przyjemność biegania razem i testowania, kto jest szybszy lub bardziej wytrwały. Klub otrzymał nazwę „Razem ze swoim psem”. Wkrótce, zgodnie z powszechną praktyką, do nazwy rodzimej Klaudiusz dodał nazwę w języku angielskim „Together with your dog” oraz hiszpańskim „Junto con su perro”. Zanim się spostrzegł, pojawili się obcokrajowcy chętni zapisać się do klubu i uczestniczyć w zajęciach. Byli to głównie zagraniczni studenci oraz pracownicy ambasad, konsulatów, firm i organizacji zagranicznych. Bliskość stolicy kraju sprzyjała rekrutacji nowych członków.
„Szczęście ma zawsze początek i koniec” – pomyślał Klaudiusz, kiedy otrzymał pismo od byłego właściciela działki i budynku, na której znajdowała się jego firma. Po drugim, dokładnym zapoznaniu się z treścią pisma ogarnęła go smutna refleksja. Po głowie chodziły mu te same nieporadne myśli: takie jest życie, nawet planety i galaktyka mają swoje granice, tylko Bóg jest wieczny, a i to nie wiadomo. Idea wieczności Boga była dla niego pocieszeniem, ale tylko połowiczym, bo filozoficznym. Takie pocieszenia czasem na niego działały, częściej jednak nie, wywołując jedynie ból żołądka, podobnie jak alkohol.
„Jak długo jesteś nim upojony, wszystko jest w porządku. Potem jest już tylko kac i kac” – Klaudiusz miał wiele wspomnień z okresu bezdomności. „Bez domu jest gorzej niż bez alkoholu” – pomyślał i skurczył się, jakby zrobiło mu się zimno.
Działka, którą kupił wraz z budynkiem, była własnością wieczystą. To było mu wiadome. Kiedy ją kupował, do końca dzierżawy wieczystej pozostawało jeszcze siedemdziesiąt pięć lat. Było jednak coś, czego nie był świadomy. W momencie podpisywania umowy zakupu istniały już plany budowy autostrady przecinającej teren działki, choć sprzedający zapewniał go solennie, że nikt na tym terenie nie planuje żadnych inwestycji. Opowieść sprzedającego była kłamstwem, lecz winą kupującego było niesprawdzenie zapewnień. Był to fatalny błąd, ponieważ w przypadku realizacji inwestycji państwo miało prawo pierwokupu. Na swoich warunkach oczywiście. Kilka tygodni później Klaudiuszowi zaoferowano cenę dużo niższą od tej, jaką sam zapłacił.
Formalnie mógł dochodzić w sądzie wyższej ceny. Było to jednak ryzykowne i kosztowne; sądy działały przewlekle, a adwokaci wysoko cenili swoje nawet przeciętne usługi. Jeden z jego klientów, ten, który pożyczał beagla, był adwokatem i Klaudiusz zasięgnął jego opinii. Wydała mu się wyważona i sensowna. Adwokat sugerował poddać się.
– W najlepszym wypadku pańska sprawa będzie w sądzie nie wcześniej niż za pół roku, ze wskazaniem na przegraną, gdyby odwoływał się pan od wyroku. Odwołanie na nic by się zresztą nie zdało, bo z przeciwnikiem raczej pan nie wygra, skoro jest to państwo, nie osoba fizyczna lub przedsiębiorstwo prywatne – adwokat nie używał słowa „na pewno” tylko „raczej”, choć miał na myśli „na pewno”. „Lepiej być ostrożnym i zachować odrobinę niepewności” – tak myślał, lecz nie mówił tego głośno.
Klaudiusz nie miał powodów, aby mu nie wierzyć. Ostatecznie „nieudany inwestor i biznesman”, jak określiła go Anastazja, stracił działkę, budynek i biznes, otrzymując w zamian niepełną rekompensatę. Pomyślał o sobie, że tym razem rzeczywiście miała rację. Zabolało go to podwójnie. Nie była to ocena obiektywna, gdyż w każdym biznesie istnieje ryzyko niedopatrzenia czegoś istotnego mimo wykazania pełnej staranności.
Zabolała go nie tylko strata finansowa, ale i opinia osób bliskich, przede wszystkim zaś Anastazji, z którą łączyła go malutka Nuczka. Anastazja uznała, że była to w stu procentach jego wina. Wobec wspólnego znajomego nazwała go bałwanem i obdarzyła jeszcze kilkoma innymi epitetami. Zachowywała się tak, jakby ją cieszyło, że nie będzie mógł teraz płacić alimentów na córkę.
Była to sprawa, którą sam skierował do sądu. Chciał zawrzeć ugodę z żoną, że będzie nadal płacić alimenty, ale w mniejszej wysokości, ponieważ jego sytuacja materialna znacznie się pogorszyła. Sąd nie uznał jego argumentów, uważając, że może podjąć pracę. Kiedy Klaudiusz zdał sobie sprawę, że wkrótce nie będzie mieć żadnych środków ani dochodów, przestało go to martwić.
– Nic mi nie pozostanie, bo wszystko zabierze bank na spłatę kredytu hipotecznego zaciągniętego przy zakupie działki – podsumował ze smutkiem.
Kiedy dopadło go nieszczęście, wydało mu się, że wszyscy, rodzina, przyjaciele, znajomi, mieli mu za złe jego „psi” biznes. Dołączył do nich niespodziewanie Związek Ochrony Zwierząt Domowych, już wcześniej występując przeciwko Klaudiuszowi do sądu. Odbył z nimi kilka rozmów wyjaśniających.
– Prowadził pan hodowlę psów bez zezwolenia – to był poważny zarzut. Klaudiusz bardzo źle go odebrał, uważał, że postępował uczciwie. Po ostatniej rozprawie w sądzie, która miała być pojednawcza, doszedł do wniosku, że Temida naprawdę jest ślepa, a oskarżający go ludzie są sukinsynami tak samo ślepymi, jak ona na rzeczywistość i głuchymi na rozsądne argumenty.
– Nie prowadzę ani nie prowadziłem hodowli psów, tylko wypożyczalnię psów – tłumaczył cierpliwie.
– A te dwie suki, które się oszczeniły? Sprzedał pan wszystkie szczeniaki. I zapewne nawet nie wykazał pan dochodu do urzędu skarbowego! – tego rodzaju argument Związku Ochrony Zwierząt Domowych był podwójnie przykry. Był kłamliwy, w dodatku groził dochodzeniem ze strony urzędu skarbowego.
Szczeniaki Klaudiusz rozdał bezpłatnie, gdyż nie miał czasu czekać, aż wyrosną z nich psy, które mógłby wypożyczać. Rozdał je z wyjątkiem jednego, za którego klientka uparła się mu zapłacić. Nie zamierzał przyjąć zapłaty, ale ona nalegała.
– Musi pan przyjąć, bo prowadzi pan nabożne dzieło, dba pan o zwierzęta, a mnie nie brakuje pieniędzy – przyjął, kiedy ustalili, że jest to forma podziękowania, którą obdarowana szczeniakiem wyrazi w postaci puszek z żywnością dla psów. Tak się stało. Do głowy mu nie przyszło, że dokonuje transakcji handlowej i powinien ją zgłosić jako darowiznę.
Sprawy w sądzie Klaudiusz przegrywał jedna po drugiej. Miał adwokata z urzędu, bo nie stać go było na własnego. Adwokat, poniekąd przyzwoity człowiek, starał się zrobić dla niego jak najwięcej, ale miał zbyt wiele innych zajęć, aby poświęcić mu tyle czasu, ile wymagało osiągnięcie korzystniejszych wyroków. Z Regionalnym Urzędem Dróg i Mostów przegrał sprawę wyższej ceny za działkę, z żoną sprawę o alimenty, ze Związkiem Ochrony Zwierząt Domowych o hodowlę psów, w końcu także sprawę dochodu rzekomo ukrytego przed urzędem podatkowym. Nie trafiła ona nawet do sądu, gdyż urząd podatkowy wydał mu nakaz natychmiastowej zapłaty zaległego podatku wraz z urzędowymi odsetkami.
Zobowiązania wobec dłużników, opłaty i koszty sądowe oraz różne inne wydatki znacząco przekroczyły wartość majątku Klaudiusza. Goły jak święty turecki dostał w dodatkowym, ostatnim już procesie, wyrok skazujący go na więzienie za niepłacenie długów. Nie walczył już o nic, wszystko wydało mu się zbyt skomplikowane, całkowicie zobojętniał. Zanim fizycznie stał się bezdomnym, był już nim w sercu i w umyśle.
*****
Po wyjściu z więzienia, było to wczesne lato, Klaudiusz udał się prosto pod most na rzece, gdzie niegdyś koczował. Od czasu do czasu zjawiał się w mieście, kiedy potrzebował coś kupić lub choćby przejść się i zobaczyć, jak wygląda bogaty świat. Nikt go nie poznawał, nikt nie pamiętał.
Miał tylko jeden moment prawdziwej satysfakcji. Któregoś dnia nad rzekę trafił przewodniczący Związku Ochrony Zwierząt Domowych, który oskarżał go o nielegalną hodowlę psów. Klaudiusz upewnił się, że przybysz go poznaje, po czym ze sportową energią i rozkoszą sprał go po pysku, a na pożegnanie poczęstował zdrowym kopem w siedzenie. Zdarzenie to zachował w sercu jako pamiątkę dobrych czasów.
*****
Teraz rozmyślał, pół siedząc, pół leżąc na starym grubym swetrze przy drzwiach wejściowych nieznanego domu. Wszystko mu się przypomniało. Naprzeciwko znajdowało się schronisko dla bezdomnych, gdzie mieszkał od tygodnia. Było mu wygodnie. Głowę i barki miał oparte o mur budynku, prawy łokieć spoczywał na najniższym stopniu schodów. Stopa prawej nogi była finezyjnie ułożona na kolanie podgiętej do góry lewej nogi. W ręku nie trzymał jednak plastykowej torebki owiniętej wokół butelki toniku Schweppes, tylko torebkę papierową, z której wyjmował resztki obiadu, aby karmić psa-przybłędę, podobnego wygnańca losu, jak on sam. Mimo że był to kundel, był dla niego źródłem radości motywującej do myślenia o innym, lepszym życiu.
Ktoś podszedł i rzucił dwa piątaki do rozpostartej na ziemi czapki. Głośno zadźwięczały. Chwilę potem podszedł ktoś drugi, a potem podchodzili jeszcze inni ludzie. Byli w różnym wieku, różnie ubrani, nie przyglądał im się. Wszyscy oni przypatrywali się jednak uważnie Klaudiuszowi i wrzucali pieniądze. Nie były to drobniaki. Ostatni darczyńca powiedział głośno:
– Tworzycie wyjątkowo fotogeniczną parę.
Klaudiusza olśniło. Do głowy przyszedł mu fantastyczny pomysł. Poczuł, jak serce żywiej mu bije, a krew szumi w żyłach. Wstał z głębokim postanowieniem, że tym razem nie da się zjeść w kaszy.
Autor: Michael (Michał) Tequila
Gdańsk, 2019
Opowiadanie jest jest częścią zbioru „Niezwykła decyzja Abuelo Caduco”, wydanie książkowe, Gdańsk 2019.
